Op deze plek duiden we enkele belangrijke onderwerpen die van invloed zijn op de begroting 2022 en de meerjarenbegroting 2023-2025.
Middelen jeugdstelsel • In de mutaties begroting 2022 hebben we toegelicht dat de door het Rijk voor 2023 beschikbaar gestelde middelen deels doorgeraamd mogen worden in de latere jaren. Al langere tijd zijn de kosten van het jeugdstelsel een zorg voor de gemeenten. Naar aanleiding van arbitrage is het Rijk over de brug gekomen voor 2021 en 2022. In afspraken met de VNG committeren beide zich nu al aan het maken van afspraken over maatregelen waarmee het jeugdstelsel op langere termijn beter houdbaar wordt. Partijen erkennen ook de noodzaak om op korte termijn bezuinigingen te voorkomen bij gemeenten die zuiver voortvloeien uit de onbekendheid met het nog nader te bepalen toekomstige bekostigingsniveau van de jeugdzorg. In het licht van de hervormingsagenda is ook afgesproken dat gemeenten zelf kostenbesparende maatregelen kunnen nemen.
Herijking gemeentefonds • De herijking van het gemeentefonds heeft grote financiële gevolgen voor de gemeente Gennep. De voorstellen zoals die op dit moment bekend zijn, betekenen voor de gemeente Gennep een negatief herverdeeleffect van de algemene uitkering van uiteindelijk
€ 2.550.000. Dit effect wordt op basis van afspraken met de VNG gefaseerd doorgevoerd met € 15,- per inwoner per jaar. Vooralsnog is het uitgangspunt dat de voorstellen alleen betrekking hebben op de periode tot en met 2026. Met ingang van 2027 vindt een wijziging plaats indien de ontwikkelingen in de tussenliggende periode daar aanleiding toegeven.
Op basis van een onderzoek van het Bureau Economische Argumentatie ontstaat een beeld van de oorzaak voor het grote nadelige effect voor Gennep. Er is geen sprake van één specifieke oorzaak of het zou moeten zijn dat, op basis van de bedragen per inwoner, Gennep relatief gezien een hoge algemene uitkering heeft ontvangen en nog steeds ontvangt. Bij het Rijk en de VNG brengen we de enorme impact onder de aandacht. Dit doen we met verschillende (groepen) gemeenten afhankelijk van het aspect dat de lagere bijdrage voor ons veroorzaakt.
Daarnaast is met ingang van 2022 het woonplaatsbeginsel jeugd gewijzigd. Voor Gennep betekent dit een verlaging van de bijdrage van het Rijk met € 442.000 (€ 26,- per inwoner). Uitgangspunt is echter dat de kosten in dezelfde omvang dalen. Hierdoor zou geen effect op het saldo van de begroting moeten ontstaan. Definitie van het nieuwe woonplaatsbeginsel is dat er gekeken wordt naar de woonplaats van een jeugdige voorafgaand aan het (onafgebroken) verblijf.
Verwerking stelposten • In de begroting 2021 is voor personeelskosten een stelpost opgenomen van € 150.000. Hierbij was de redenering dat over de breedte van deze kostencomponent jaarlijks sprake is van onderuitputting, maar dat in zijn samenstel sprake is van verschillen. Bij voorjaarsnota heeft u besloten de personeelskosten te verlagen, zodat de begroting niet langer hiermee wordt belast. In de ramingen is dit verwerkt.
Voor het sociaal domein is de afgelopen jaren een stelpost in de begroting opgenomen die in 2022 € 150.000 bedroeg en vanaf 2023 structureel € 300.000. In het voorjaar van 2021 hebben we daarom de bestaande uitvoering geanalyseerd en ook vergeleken met andere gemeenten. Hieruit blijkt dat ons beleid degelijk is en niet uit de toon valt bij andere gemeenten. Vanuit het onderzoek zijn ombuigingsmogelijkheden verkend die de afgelopen jaren al grotendeels actief zijn ingezet. De aanpassingsvoorstellen binnen de bedrijfsvoering van het sociaal domein worden in de loop van 2022 geïmplementeerd. Het invullen van de taakstelling hebben we kunnen realiseren door de verbetering van de resultaten van het leerlingenvervoer, van beschut werken en re-integratie.
Voorziening onderhoud gebouwen • In de afgelopen jaren hebben zowel de accountant als de provincie opmerkingen gemaakt die verband houden met het groot onderhoud gebouwen en de daarvoor gevormde voorziening. In het 2 e kwartaal van 2021 is het onderhoudsplan geactualiseerd. Hierbij is rekening gehouden met de recente gerealiseerd verbouwing van het stadhuis en het gemeentekantoor, de wens om de gebouwen te verduurzamen en de aanpassing van de installaties in het zwembad.